Voor een geschikte leefomgeving voor vissen zijn de waterkwaliteit, het voedselaanbod en de aanwezigheid van paaimogelijkheden belangrijk. Tot midden vorige eeuw was de Geul rijk aan vissoorten, maar na tientallen jaren van vervuiling was daar bedroevend weinig van over.
De waterkwaliteit is de laatste jaren sterk verbeterd en langzaam begint de visstand zich op natuurlijke wijze te herstellen. Voor Natura 2000 zijn als doelsoorten de zeldzame beekprik en beekdonderpad benoemd, zalmachtigen gelden als uitgestorven in de Geul en zijbeken.
De hengelsportverenigingen zetten al jaren beekforel uit met zeer brede genetische eigenschappen. Deze vissoort begint zich nu voort te planten op de hoofdstroom van de Geul en met teruggevangen oudervissen, die bewezen hebben te kunnen overleven, zijn we in 2013 begonnen met de kweek van een eigen Geulstam. Net als de vlagzalm, die hier wel overleeft maar zich nog niet voortplant, zal de natuur voorlopig nog een handje worden geholpen door uitzet van eieren en vis jonger dan één jaar. Kweekvissen in deze leeftijdscategorie hebben de grootste overlevingskans en zorgen in het eerste jaar niet voor ongewenste predatie op in het wild geboren soortgenoten. Uitzet van volwassen vissen is natuurlijk interessant voor de sportvisserij, maar levert, naast predatie, concurrentie op om plaats en voedsel met vissen die al langer in de Geul leven en een grotere bijdrage aan de Geulstam kunnen leveren.
De hengelsport op de Geul is aan strenge regels gebonden: catch & release is verplicht en het aantal sportvissers beperkt. Stroomopwaarts vanaf de gemeentegrens Meerssen – Valkenburg is het visseizoen eveneens beperkt en mag uitsluitend worden gevist met kunstaas (kunstvlieg, spinner, lepel, plug en shad), voorzien van één enkele weerhaakloze haak. De sportvisserij heeft zichzelf deze beperkingen opgelegd om de aanwezige ouderdieren zoveel mogelijk te beschermen en zo een natuurlijk herstel van zalmachtigen mogelijk te maken. In het stroomgebied van de Geul is nachtvissen niet toegestaan en de hengelvangsten worden bijgehouden in een eigen systeem voor vangstregistratie.
Met de leden van de aangesloten verenigingen steken we veel tijd in onderzoek naar de aanwezige vissoorten. Zo wordt met elektronisch vissen de visstand beoordeeld en vastgesteld waar natuurlijke paai van zalmachtigen heeft plaatsgevonden. Ook worden vissen afgevangen en voorzien van een chip om de vismigratie te kunnen beoordelen. Paaiplaatsen van beekvissen worden schoongemaakt of aangelegd en de illegale visserij tegengegaan. Voor onze werkzaamheden zijn we afhankelijk van financiële ondersteuning door beheerders van het Geuldal en natuurorganisaties, zoals ARK Natuurontwikkeling, en van sponsoring zoals door de International Federation of Fly Fishers.
In samenwerking met Sportvisserij Nederland is het Visstandbeheerplan 2016-2025 ontwikkeld. Dit visstandbeheerplan heeft de instemming gekregen van het Waterschap Limburg, beherende organisaties van het Geuldal en van de Provincie Limburg, die de doelstellingen van Natura 2000 bewaakt.
